Son 10 yılda hızla büyüyen boya sektörü oldukça dikkat çekici bir konuma geldi. Sektörde uzmanlaşma, globalleşme ve çok yönlü ortaklıkların ağırlık kazanması sektöre farklı bir boyut kazandırdı. Şimdi rakamlarla boya sektörünü yakından inceleyelim.
Boya sanayindeki ana trendler Talep kayması
• Son kullanıcı sektörlerindeki coğrafi yer değiştirmeler boya pazarını doğrudan etkileyecektir.
• Gelişmiş pazarlardaki inşaat ve diğer sektörlerdeki yatay gelişimi
• Gelişen pazarlardaki sektörel büyüme yıllık %4-5 olup, GSYİH gelişiminin biraz üzerindedir.
• Yükselen (emerging) ülkelerdeki sektörel büyüme yıllık %10’a kadar olup, GSYİH gelişiminin üzerindedir.
Yeni iş modelleri
• Boya sektörü daha çok (son) tüketici tarafından yönlendirilmektedir.
• Ar-Ge ve ürün müşterek geliştirme çalışmaları tüketicilerin taleplerine paralel olarak yapılmaktadır.
• Daha yakın işbirliği daha istikrarlı ilişkilere yön verir ve fiyat baskısını rahatlatabilir.
İnovasyon
• Akıllı fonksiyonlar, nanoyapılar ve çoklu fonksiyon kombinasyonları katma değerli özellikler olarak ortaya çıkmaktadır.
• Endüstriyel boyalarda UV ile kürlenebilen teknolojiler geleceğin teknolojisi olarak görülmektedir.
• Solvent bazlı boyalardan su bazlı boyalara geçiş hızlanmıştır.
• İnovasyonun etkisi orta vadede çok güçlü, uzun vadede ise hafifleyecek gibidir.
• Yönetmeliklerin tetiklediği, çevre dostu ‘yeşil boyalar’ sektörün gelecekteki gelişimine daha da katkıda bulunacaktır.
Türkiye Avrupa’nın en büyük 5. boya üreticisi
Türkiye Avrupa’nın en büyük 5. boya üreticisi olarak dünya pazarının yaklaşık % 2’sini oluşturan boya sanayisiyle son 10 yılda hızlı bir büyüme göstermiş, modern üretim ve teknoloji yapısına ulaşarak önemli bir dönüşüm ve gelişim sağlamış ülkedir. Boya sanayi özellikle teknoloji ve inovasyon alanında sağladığı ilerlemeler ve bu alanlarda
genişleyen faaliyetleriyle birlikte ürün kalitesi olarak uluslararası alanda rekabetçi hale gelmiştir. 2014 yılında sektör % 4’e yakın büyümüştür. 2015 yılındaki büyüme tahmini ise % 3’tür. İç pazardaki toplam boya tüketimi 2,2 Milyar USD değerindedir. Türk boya ve hammaddeleri sek- töründe yaklaşık 903 Bin tonluk üretim gerçekleşirken üretimin miktar bazında % 60’ı inşaat, % 40’ını ise sanayi boyaları oluşturmaktadır. Türkiye’de boya sanayinde 20’si büyük ölçekli ve gelişmiş üretim teknolojisine sahip firmalar ile birlikte ülke geneline dağılmış çok sayıda küçük ve orta ölçekli firma faaliyet göstermektedir. Kişi başına düşen 11 kg’lık boya kullanımıyla nispeten düşük tüketime sahip olan Türkiye’nin pazar gelişimini önümüzdeki yıllarda da sürdürmesi beklenmektedir. Dekoratif boya kategorisinde sektörün satışlarının % 80’i yenileme pazarından gelmektedir.
Dünya boya dış ticaretinde ilk 10 ülke
Dünya boya ihracatı 2014 yılında % 3,5 büyüyerek 30,5 Mil-yar USD olmuştur. 2014 yılında en fazla ihracat yapan ülke 5,7 Milyar USD ile Almanya’dır. 2. ve 3. olarak 3,16 Milyar USD ile ABD ve 1,9 Milyar USD’lik ihracatıyla
Belçika sıralanmışlardır. En çok ithalat yapan ülke Almanya’dır. Almanya’dan sonra 1,5 Milyar dolarlık ithalatıyla Rusya gelmektedir.
Türkiye boya (dekoratif /inşaat) ihracatı ve ithalatı
Türkiye inşaat sektöründe kullanılan boya ihracatı 2015 yılında % 14,3 oranında gerileyerek 393,1 Milyon USD’ye düşmüştür. İthalatta ise % 9,5 gerileme yaşanmış ve boya ithalatı 560 Mil- yon USD’ye inmişti.
Türkiye Boya ihracat pazarı
2014 yılında yakın sınırlarında boy göstermeye başlayan sıcak gelişmelerden 2015 yılında da negatif olarak fazlasıyla
etkilenmiştir. Boya ihracatı yaptığımız komşu ve yakın tüm pazarlarda ihracatta gerileme yaşanmıştır. Irak, İran,
Azerbaycan, Türkmenistan ve Gürcistan gibi en fazla ihracat gerçekleştirdiğimiz ülkelerde ihracat düşüşleri ortalama
% 15-20’yi bulmuştur. 2016 yılında da bu pazarlarda gelişme beklenmemektedir. Türkiye’de dekoratif boya satışı
İnşaat sektöründe kullanılan dekoratif boya satışları 2010 yılından bu yana 500 Bin ton seviyesinin üstünde gerçekleşmektedir. 2014 yılında 549 Bin ton dekoratif boya satılmıştır. Tamamına yakını yerli üretimdir. Değer bazında ise 2014 yılında 893 Milyon USD’lik satış büyüklüğüne ulaşılmıştır. Dekoratif boya segmentinde iç pazarda ısı yalıtım sistemlerinin daha çok kullanılmaya başlamasıyla dış cephe boya tüketimi artmaktadır. Bina stoğuuzun kentsel dönüşümle yenilenecek olması, boya bilincinin gitgide yaygınlaşması yüksek kaliteli ürün talebinin artmasına yol açmaktadır. Ahşap boya satışları da 2010 yılında 86.000 tonluk seviyesinden 2014 yılında
99.000 tona yükselmiştir. Değer olarak 2014 yılı satış büyüklüğü 237,5 Milyon USD’dir.
Türk ve dünya boya sanayisinde alt segment miktarları
Türkiye’de dekoratif boyalar % 61 ile en çok kullanılan boyadır. Dekoratif boyalardan sonra en çok mobilya ve inşaat
sektöründe kullanılan ahşap boyalar (% 11) tüketilmektedir Dekoratif boyalar sanayide ve başka alanlarda kullanılan
bo- yalara göre daha ucuz olduğundan değersel bakımından % 41 orana sahiptir. 2013 yılında dünya boya pazarı
129,5 Milyar USD büyüklüğünde hesaplanmıştır. Dekoratif boyaların satışı ise 55,5 Milyar USD civarındadır. İn- şaat
boyalarının bölgesel pazar paylarında Avrupa ve Ortadoğu ülkelerinin payı % 40, Asya- Pasifik % 33 ve Amerika’nın % 27’dir.